Anadolu'da Aleviler ve Tahtacılar

Prof. Dr. Yusuf Ziya Yörükân, 1923 yılından vefat ettiği 1954 yılına kadar, pek çok akademik kuruluşta çeşitli görevler almış bir ilim adamıdır. Akademik hayatına, 1923 yılında, Sahn Medresesi Kısm-ı Âlîsinde Felsefe, Terbiye ve İçtimaiyat dersleri okutmakla başlamıştır. Mütehassısîn Medresesinde Felsefe Tarihi, Dârül-Fünun İlâhiyat Fakültesinde Hâl-i Hazırda İslâm Mezhepleri ile Akvam-ı İslâmiyye Etnografyası; İ. Ü. Edebiyat Fakültesi İslâm Tetkikleri Enstitüsünde ise Türk Dinleri ve Mezhepleri Tarihi dersleri okutmuştur. Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesinin kurucuları arasında yer almış, 1949 yılından sonra bu fakültede İslâm Dini Tarihi, İslâm Mezhepleri ve Kelâm dersleri vermiştir. Akademik yayınlarının dışında, Mihrab ve Kutlu Bilgi dergilerini çıkararak ve öğretmen okullarında okutulmak üzere çeşitli kitaplar yazarak, rasyonel bir din terbiyesinin yaygınlaştırılmasına yardımcı olmuştur. Bu konuda yazdığı altı kitaptan iki tanesi birleştirilerek, Müslümanlık ve Kuran-ı Kerimden Âyetlerle İslâm Esasları adı altında tekrar yayımlanmaktadır. Prof. Yörükân, Dârül-Fünun İlâhiyat Fakültesinde ihdas ettiği ve okuttuğu Akvam-ı İslâmiyye Etnografyası dersleriyle ve ayrıca Alevîler ve Tahtacılar üzerinde yaptığı saha araştırmalarıyla, Kültürel Antropolojinin bağımsız bir ilim olarak kurulmasında yardımcı olduğu gibi, bu konuda ve yaşayan bir kültür olarak Hâl-i Hazırda İslâm Mezhepleri konusunda ciddî bir araştırma örneği de vermiştir. Elinizdeki kitap, bunun bir kanıtıdır. Yusuf Ziya Beyin Alevîlik konusunda yapmış olduğu araştırmalar, ilk defa Hayat mecmuasında (22 Kânunuevvel 1927), bir yıl kadar sonra da (1928) Darül-Fünun İlâhiyat Fakültesi Mecmuasında yayımlanmaya başlamıştır. Bu yazılar, 1927 yılı öncesi Anadolu Alevîlerinin sosyal ve sırrî hayatları hakkında güvenilir ve tarafsız bilgiler vermektedir. Yerli ve yabancı pek çok araştırıcı tarafından kaynak olarak kullanılan bu yazılar, bu defa, Dr. Turhan Yörükân tarafından derlenmiş ve onun eklediği notlarla birlikte tekrar yayımlanmıştır.