Batı Afrika’da Siyaset ve Diplomasi

2021'de Kuzey Afrika ile başlayıp 2023'te Doğu Afrika ile devam ettirdiğimiz Afrika siyasî tarihi serisine bu eserle Batı Afrika bölgesi eklenmiş oldu. 15 devletin (Benin, Burkina Faso, Cabo Verde, Fildişi Sahili, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone ve Togo) siyasî tarihini inceleyen eser, başta ASBÜ Bölge Çalışmaları Enstitüsü olmak üzere, farklı kurumlardan araştırmacıların katkılarıyla ortaya çıktı. Dört milyon kilometre karelik bir alanda 400 milyonu aşkın bir nüfusa ev sahipliği yapan Batı Afrika bölgesinin postkolonyal dönemde tecrübe ettiği iç savaş (Nijerya, Liberya, Sierra Leone, Fildişi Sahili), anayasal darbe (Togo), seçim krizi (Gambiya), ayrılıkçı isyan (Azavad, Kazamans) ve terör (Boko Haram, JNIM, Mağrib el-Kaidesi) gibi pek çok sorun kitapta detaylarıyla ele alınmaktadır. Batı Afrika siyasetini karakterize eden bir diğer unsur askerî darbelerdir. Dünya genelinde başarılı olan 245 darbeden 109'u Afrika'da gerçekleşirken Kıta genelindeki başarılı darbelerin yarısı Batı Afrika bölgesinde meydana gelmiştir. 1963'te Togo ile başlayan askerî darbe silsilesi 2023'te Nijer ile devam etmiştir. Bu darbelerin çoğunun kansız olması, bazılarının halk tarafından desteklenmesi ordunun “kurtarıcı” rolünü büyütmüştür. Bilhassa 2020-2023 döneminde Mali, Burkina Faso ve Nijer'de arka arkaya gerçekleşen darbeler bölge halkındaki anti-Fransız hissiyatla birleşerek bu ülkelerin ordularını “devrimci” bir siyasal aktöre dönüştürmüştür. Bahse konu gelişmelerin uluslararası bağlamına da kitapta temas edilmektedir.