Denemeler 4. Kitap

Montaigne az sayıda insan için yazdığını iddia etse de, Denemeler bugün hâlâ dünyanın her yerinde aynı etki ve güncellikle yazarının adını parlatmaya devam ediyor. Kendi kendini büyük bir dikkatle, çekincesiz eleştirel bir titizlikle ve dur durak bilmeyen bir nüktedanlıkla gözleyen bu parlak zekânın “yaşamının çoğu gününü ve gününün çoğu zamanını” geçirdiği kütüphanesine çekilerek evrensel insanın portresini dostça bir hava içinde çizdiği sayfalar, zamana meydan okuyarak bugün de bizi düşünmeye, özellikle de kendi kendimizi düşünmeye, sadece kendi özgür düşüncemize ve yargımıza güvenmeye davet ediyor. Bir yandan bu büyük düşünürün yaşamının tanıkları olurken kendi yaşamımızı da süzgeçten geçirmek, hoş ve tebessüm yaratan satırlarında insanlık hallerini bulmak, onun tasarısını gerçekleştirebildiğinin birer kanıtıdır. Her denemede keşfettiğimiz, bir yaşam, günlük yaşamı içinde bir adam ve böylece kendimiz, kendi yaşamımız olacak. Zira “onun işi ve sanatı, yaşamaktır.” Hiçbir kitaba benzemeyen ve hiç kimseye model olma iddiası taşımayan bu kitap, pedagojik bir kendini beğenmişlikten uzak, özgür düşüncenin kalemin ucunda tüy hafifliğinde gezinirken geçmişin büyükleriyle yaptığı hoş bir sohbet ve geleceğin insanlarına bize sıcak bir selamdır. Yaşamaktan, özgür düşünceden ve insanın derinliklerine dalmaktan korkmayanlar için bir başucu kitabı.