Eğitim Politikaları; Kuramlar, Yöntemler, Göstergeler, Etkiler ve Uygulamalar

Eğitim politikaları; bir ülkenin geleceğini, eğittiği insanları yoluyla ilerletmek hedefine uygun olarak makro ve mikro düzeyde, mevcut eğitim sisteminin korunması veya değiştirilmesine yönelik gücün kullanımını içeren kararlar olarak ifade edilebilir. Eğitim politikaları; sadece devletin işleyiş süreci ve resmî ilişki ağları ya da okullar, eğitim programları, öğretmenler ve hukuki düzenlemeler değil aynı zamanda, ülkenin politik, sosyal ve ekonomik bağlamından etkilenen insan ve grupların isteklerini gerçekleştirmek temelinde detaylı, amaç odaklı, hiyerarşik, uzmanlığa dayalı alınan kararlar ve uygulamalar olarak görülmektedir. Eğitim politikalarının belirlenmesinde, kanıta dayalı kararlar alınması günümüz dünyasında önemle vurgulanmaktadır. Ancak hem ülkemizde hem de Batı ülkelerinde araştırmalara dayalı politika belirlemek pek mümkün olamamakta; eğitim politikası kararları pazarlamacı, geleneksel ve hâkim siyasi söylem ve çoğu kez sivil toplum ve medyanın yaptığı çarpıtılmış haberler etkisinde alınmaktadır. Politika belirleyiciler ve eğitimcilerin, sistematik araştırmaların sonuçlarına göre program yapmaları ve kararlar vermeleri yerinde olmakta, bu nedenle belirli bir kararı uygulamanın gerekçesi olan kanıtların olabildiğince ikna edici düzeyde, geniş ve sistematik bilimsel araştırmalarla desteklenmiş olması gerekmektedir. Eğitim Politikaları'nın birinci kısmında, "Eğitim Politikasının Temel Kavramları ve Süreçler", "Eğitim Politikasının Çerçevesi", "Eğitim Politikasının Temel Teorileri", "Türkiye'de Eğitim Politikasının Bağlamı ve Politika Oluşturma Süreci" genel bir giriş mahiyetinde incelenmektedir. Çalışmanın ikinci kısmı; "Eğitim Politikası Belirlemede ve Analizde Kullanılan Yöntemler" başlığını taşımaktadır. Bu yöntemler, "Uluslararası Karşılaştırmalar", "Üçgenleme", "Aşamalı Doğrusal Modeller", "Meta-Analiz", "Kıyaslama" olarak detayıyla açıklanmıştır. Eğitim politikası belirleme ve uygulanan kararların başarısının değerlendirilmesinde bilimsel araştırma yöntemlerinin kullanılmasına vurgu yapan ikinci kısımda kanıt temelli politika oluşturma ve değerlendirmenin önemi vurgulanmıştır. Üçüncü kısım; "Eğitim Politikasında Gösterge ve Etkiler" başlığını taşımaktadır. "Eğitimde Hesap Verebilirlik", "Eğitimde Eşitlik Kapsayıcılık ve Eğitimin Finansmanı", "Üniversite Açma ve Geliştirme Politikaları", "Yabancı Uzman ve Danışmanların Türk Eğitim Politikasına Etkileri", "Medyanın Eğitim Politikalarına Etkisi" farklı bölümler altında çeşitli bakış açılarıyla değerlendirilmiştir. Eğitim politikalarına yön veren temel yaklaşımlar, felsefeler, ölçütler, etki eden unsurların incelenmesiyle, toplumu ilerleten eğitim politikasının hangi ölçütlerde çalıştığı ve çeşitli etkilerle bu ölçütleri ve göstergeleri nasıl göz önünde bulundurduğu veya gözden kaçırdığının izlenmesi hedeflenmektedir. Dördüncü kısımda; "Evde Okul Politikası: Amerika Kanada ve Avustralya Örneği", "Göç ve Mülteci Eğitim Politikaları: Kanada, Hollanda, Amerika", "Araştırma Üniversiteleri Açma Politikası: Batı Deneyimi" başlıklarında bölümler yapılandırılmıştır. Ülkemizin öne çıkan eğitim politikası sorunları, öncelikleri ve uygulamaları konusunda, gelişmiş ülkelerin hangi yaklaşımlar sergiledikleri, kurumlar oluşturdukları, ne gibi önlemler ve değerlendirme mekanizmalarına başvurdukları incelenmektedir.