Eyyûbîler (1169-1260)

Selâhaddin Eyyûbî gibi büyük bir kahraman, örnek bir devlet adamı tarafından kurulan Eyyûbî Devleti, kısa ömürlü olmasına rağmen İslâm ve dünya tarihinde önemli rol oynamıştır. Bu devletle Ortadoğu'da kuvvetli bir siyasî birlik ortaya çıkmış, bunun sonucu olarak 1187 yılında Kudüs ve Haçlılar'ın işgalindeki birçok yer geri alınmış, daha sonra yapılan Haçlı seferleri başarısızlığa uğratılmıştır. Yine bu siyasî birliğin devamı olan Memlükler zamanında 1260 yılında Moğollar'a büyük bir darbe vurulmuş, doğudaki Haçlı kalıntıları temizlenmiştir. Türkler bu devirde Arap ülkelerinin büyük çoğunluğuna hâkim olmuşlardır. Eyyûbîler devri islâm tarihinin ilim, kültür bakımından çok verimli geçen bir dönemidir. Kendileri de ilim ve edebiyatla ilgilenen Eyyûbî sultanları ve prensleri çok sayıda eğitim kurumu açmışlar, bunlara bol vakıflar yapmışlardır. Eyyûbîler sahası, âlimlerin, talebelerin cazibe merkezi olmuştur. Bilhassa tıp ve tarih ilimleri büyük atılım yapmış, Dımaşk ve Kahire şehirleri Bağdat'ı gölgede bırakmıştır.