Hisseli Kıssalar

Batı uygarlığı mirasını, metinleri özgün dillerinden okuyarak özümseyen, Yunan-Roma kültürü konusunda büyük bilgi sahibi İtalyan şair, felsefeci ve deneme yazarı Giacomo Leopardi'nin (1798-1837) henüz yirmi altı yaşındayken yazdığı düzyazı başyapıtı Hisseli Kıssalar (Operette Morali), dönemin eleştirmenleri tarafından tepkiyle karşılandı, yasaklı kitap ilan edildi; 20. yüzyılda benzersiz, "büyük bir şiir" olduğu yeniden anlaşıldı. Leopardi, modern İtalyan edebiyatı üzerinde derin etkiler bıraktı. Eugenio Montale, Umberto Eco ve Italo Calvino gibi yâzarlar, Leopardi'de kendilerine bir model ve bir usta buldular. Yaşamın dayanılmaz ağırlığıyla hesaplaşmasını ara vermeden sürdüren Leopardi, hisseli kıssalarında, eski mitlerden yararlanarak, yaşam ve insan hakkındaki görüşlerini yergili bir dille ifade eder; kurmaca diyaloglar aracılığıyla insanın arzu ve düş kırıklıklarını kalıcı imgelere dönüştürür. Kıssalarda Moda ile Ölüm, Fizikçi ile Metafizikçi, Cüce ile Cin, Yeryüzü ile Ay konuşurlar, Prometheus bahse girer, Yergiciler Akademisi ödüller dağıtır; mumyalar, kuşlar, yabanhorozları, felsefeciler ve seyyar satıcılar, insanın tükenmek bilmeyen mutluluk özlemi, can sıkıntısı, aşk ve ölüm konularında hisselerini alırlar. İtalyan yazarları düzyazı yapıtlarında bile asıl dehalarını, en çok buluş ve düşüncenin birkaç sayfaya sığdırıldığı metinlerde gösterirler; tıpkı, başka edebiyatlarda bir benzeri bulunmayan Leopardi'nin Hisseli Kıssalar'ında olduğu gibi. -İtalo Calvino-