Kur’an’da Minnettarlık - Kavramsal Teolojik ve Psikososyal Perspektiften Bir İnceleme

Kur'an'ın anlaşılması ve mesajlarının muhataplarına ulaştırılabilmesinin en önemli yollarından biri kavram ve konu çalışmalarıdır. Günümüzde hâlâ geçerliliğini sürdüren, konulu tefsir diye de adlandırılan bu yöntem, Kur'an'a bütüncül bir bakış açısı sunmaktadır. Çalışmamız bağlamında Kur'an'da menn kavramı ve bu kavramla alakalı olarak minnettarlık konusu işlenecektir. Minnettarlık, insanın hem kendisiyle hem de çevresiyle ilişkisini şekillendiren derin bir ahlâkî ve duygusal olgudur. İslam dini açısından ele alındığında ise şükran ve minnettarlık, Allah'a olan kulluk bilincinin ve insanî erdemlerin temel taşlarından biridir. Bu kitap, Kur'ân-ı Kerîm'de minnettarlık konusunu detaylı bir şekilde inceleyerek, onun ilahî, bireysel ve toplumsal boyutlarını anlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Kur'an ayetlerinde minnettarlığın nasıl işlendiğini, şükrün insanın ahlâkî ve manevî gelişimindeki yerini ve Allah'ın minnettarlığa verdiği değeri ele almaktadır. Minnettarlık, olumlu psikososyal sonuçları sebebiyle ele alınması gereken önemli bir mevzudur. Minnettarlığı besleyen manevî ve dinî konular tefsir, hadis gibi alanlar açısından ele alınması kadar psikoloji ve sosyoloji gibi disiplinler açısından da işlenmesi önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu araştırma, minnettarlığı çalışan tefsir alanı uzmanlarına, minnettarlığı önemseyen psikologlara ve araştırmacılara önemli katkılar sağlayabileceği kanaatindeyiz. Bu kitabın hedef kitlesi, İslam ilahiyat alanı, tefsir, ahlak felsefesi ve sosyal bilimlere ilgi duyan araştırmacılar ile öğrencilerimiz ve genel okuyuculardır. Aynı zamanda, Kur'an'daki bazı ahlâkî ve manevî kavramları daha iyi anlamak isteyenler için de yol gösterici bir eser niteliğindedir. Kitap boyunca, Kur'an'ın Arapça orijinal metinlerinden hareketle yapılan analizler, literatürdeki klasik ve modern tefsirlerle desteklenmiştir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; menn kelimesinin tahlili ve semantik analizi ile bu kelimenin anlam haritasını oluşturan diğer kavramlar; ikinci bölümde; Allah'ın insanlara nimet vermesi, bu nimetin maddî ve manevî tezahürleri ile insanın insana olan minneti ve iyilikleri; üçüncü bölümde ise psikososyal açıdan minnettarlık, pozitif psikoloji ve minnettarlık, minnettarlıkla ilgi uygulama örnekleri, minnettarlığın psikososyal sonuçları ve bilinçli minnettarlık uygulamaları başlıklarıyla mevzu sonlandırılacak, genel sonuç bölümünde de araştırmamızdaelde ettiğimiz neticelere yer verilecektir.