Tanzimat’a Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numûneleri

“Sadeddin Nüzhet, Türk edebiyatının her safhasını tetkik etmişti. Bilhassa çok geniş dinî ve felsefî kültür isteyen Divan Edebiyatı'nda cidden büyük kudret sahibi idi… /…Gece gündüz yorulmaksızın çalışıyor ve belki bu suretle kendini teselli ediyordu. Bazı divanları yeni harfe çevirip neşretti. Edebiyat tarihi yazdı. Bugün en itimada şâyan onun eseridir.” -Ali Nihad Tarlan- “Sadeddin Nüzhet gerek divan gerek tasavvuf ve halk edebiyatları üzerindeki çok esaslı tetkikleriyle ve bu sahada neşrettiği kıymetli eserleriyle tanınmış bir edebiyat tarihçisidir.” -Murat Uraz- “… tekkelerin vücuda getirdikleri edebiyata, halk edebiyatına ve nihayet divan edebiyatına olan vukufu hakikaten büyüktü. Tekrar edelim ki ölümü ile Türk edebiyatı tarihi çalışmaları pek büyük bir kayba uğramıştır.” -Nahid Sırrı Örik- “…tetkik ve araştırmalarıyla edebiyat tarihimize doküman vermek ve malzeme hazırlamak bakımından çok velût ve değerli bir şahsiyet… / …müspet malûmat ve değerli metinlerle dolu eserleri edebiyatımıza hediye etmek az hizmet değildir.” -Vasfi Mahir Kocatürk- 1928'deki harf inkılabından sonra yeni harflerle ilk edebiyat tarihi olarak yayımlanan bu eser, dönemin lise ikinci sınıflarında okutulmak niyetiyle yazılmasına rağmen, bugünün manzarası dikkate alınırsa, döneminde üniversitede edebiyat tarihi ders kitabı olarak takip edilebilecek seviyede bir eser düzeyinde görülmelidir. Türkiye'de modern edebiyat tarihinin kurucusu Fuat Köprülü'nün talebesi ve muakkibi olarak Sadeddin Nüzhet, kısa denilebilecek ve çoğu talihsizliklerle dolu hayat serüvenine sığdırdığı, çoğu ilk olma vasfını haiz ufuk açıcı nitelikte eserleriyle önde gelen edebiyat araştırmacılarının takdir ve ilgisini kazanmıştı. Türk edebiyatının tekke, halk ve divan edebiyatları şubelerinde beğeni toplayan ve bazısı bugün dahi önemini koruyan çalışmalara mührünü basmış Sadeddin Nüzhet Ergun'un 1931'de yayımladığı Tanzimat'a Kadar Muhtasar Türk Edebiyatı Tarihi ve Numûneleri, dönemin imlâsındaki başıboşluk ve metnin her yanını saran basım hataları ile hücrenişin bir halde beklerken yapılan bu ikinci neşir vesilesiyle tekstin sağlıksız manzarası izale edilmiş, bu açıdan eser hem edebiyat tarihinin nakledildiği satırların hem de alıntılanan edebî parçaların tashih ve tanzim edilmesiyle edebiyat muhibbânının yeniden huzurlarına çıkmaktadır.