Türk Siyası Hayatında Millî Nizam ve Millî Selamet Partileri

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 1961 Anayasası'yla kurulmuş olan Anayasa Mahkemesinin kapattığı ilk siyasi parti olan Millî Nizam Partisi (MNP, 26 Ocak 1970 - 20 Mayıs 1971) ile onun devamı niteliğindeki Millî Selamet Partisinin (MSP, 11 Ekim 1972 - 12 Eylül 1980) siyasi faaliyetlerinin ortaya koyulmasıdır. Bu çalışmada, bu partilerin programları, seçim bildirileri ve siyasi faaliyetleri değerlendirilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi Arşiv ve Dokümantasyon Dairesi, Millî Kütüphane ve Türk Tarih Kurumunda dönemin gazeteleri (özellikle Cumhuriyet ve Millî gazete) taranarak Millî Nizam ve Millî Selamet partilerinin programları, seçim bildirgeleri ve siyasi faaliyetleri değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Başbakanlık, Devlet İstatistik Enstitüsünün yayınlamış olduğu 1973 ve 1977 genel seçimlerinin resmî sonuçları da yorumlanmıştır. Ayrıca da bu partilerin önde gelenlerinden olan M. Gündüz Sevilgen, Süleyman Arif Emre gibi kişilerin de hatıratlarından yararlanılmıştır. Osmanlı Devleti'nin son dönemine kadar uzanan İslamın siyasileştirilmesi, her iki partinin de temel dayanak noktasını oluşturmuştur. Cumhuriyetin ilanından II. Dünya Savaşı'nın bitimi olan 1945'e kadar tek parti yönetimiyle idare edilen Türkiye'nin, ABD ve İngiltere'nin liderliğinde müttefik kuvvetlerin İkinci Dünya Savaşı'nı kazanması sonucu da Türk siyasal sisteminin demokratikleşme sürecinin hızlanmasında etkili olmuştur. 1950'lerden sonra Türkiye'nin sanayileşmesi, altyapı çalışmaları, yeni kara yollarının yapılması, tarımda makineleşme gibi faktörler, köylerden şehirlere doğru göçe yol açmıştır. Şehirlerdeki artan bu nüfus, her iki partinin oy potansiyelinin temelini oluşturmuştur. Şehirleşme süreciyle birlikte nüfusun yapısındaki bu sosyolojik değişim, gelecek yıllarda bu iki siyasi partinin Türk siyasi hayatında etkili bir rol oynamasına yol açmıştır.