Zemahşerî’nin Keşşâf’ında Kur’ân Müşkilleri

Müşkilü'l-Kur'ân ilmi, Kur'ân âyetleri hakkında zihne takılmış olan suallere (çelişkilere) çözümler sağlamak ve muhataplara inandırıcı cevaplar vermek gibi görevleri üstlenmesi yönüyle önemli bir yere sahiptir. Ayrıca İslâm ümmetinin diğer din mensupları ile giriştikleri fikrî tartışmalarda bu din mensuplarının İslâm'a ve onun temel kaynağı olan Kur'ân'a yönelik yaptıkları eleştiriler de müşkilü'l-Kur'ân konusunun diğer bir boyutunu teşkil etmektedir. Aklın hiç olmadığı kadar ön plana çıkarıldığı, dinlerin hiç çekinmeksizin eleştirildiği günümüzde ise müşkilü'l-Kur'ân mevzusu oldukça önemli bir duruma gelmiştir. Diğer Kur'ân ilimleriyle kıyaslandığında bu ilmin daha dinamik ve gelişmiş bir yapıya sahip olduğu da görülmektedir. Elinizdeki çalışma Müşkilü'l-Kur'ân ilminin alanına giren konulardan oluşmaktadır. Çalışmamıza esas aldığımız mu'tezîl âlim Zemahşerî'nin (v. 530/1144) el-Keşşâf'ında isimli değerli tefsiri, Kur'ân âyetleriyle ilgili bu ilmin alanına giren bazı yaklaşımlar ve yorumlar içermektedir. Elinizdeki çalışma, onun bu hacimli tefsirinde yer alan Müşkilü'l-Kur'ân ilmiyle ilgili bu yaklaşımlar ve yorumlar sistemli ve mukayeseli olarak ele alınmaya çalışılmıştır.